در زندگی برخی از طبیعت‌گردها زمانی فرا می‌رسد که به نوک یک قله برفی نگاه می‌کنند و با خود فکر می‌کنند که برای شروع و رسیدن به آنجا چه باید کرد. اگر رؤیای رسیدن به اهداف بلندتری را در سر می‌پرورانید، شاید وقت آن رسیده باشد که کوهنوردی را امتحان کنید.
در این مقاله آلبا اسپرت، ما قصد داریم به این سوال «چطور کوهنوردی را شروع کنیم» از همه جهات بپردازیم.
کوهنوردی چیست؟ بالا رفتن از کوه از برخی جهات تفاوت چندانی با طبیعتگردی ندارد. به‌طور‌معمول با یک کوله پشتی کوهنوردی پر از وسایل و تجهیزات موردنیاز سفر، از یک مسیر مشخص شروع می‌کنید. هدف از طبیعتگردی تماشای یک مسیر خوشمنظره یا پیاده‌روی در طول مسیر در حین کمپینگ است، ولی هدف از کوهنوردی ایستادن بر فراز یک قله است و اغلب با حرکت بر روی برف و شاید حتی یخچال‌های طبیعی یا یخ به آنجا می‌رسید.
کوهنوردی مستلزم چه چیزی است؟ کوهنوردی ممکن است از نظر جسمی و ذهنی بسیار سخت و طاقت‌فرسا باشد. به این ترتیب که لازم است با حمل کوله باری سنگین ساعات زیادی را به بالا و پایین رفتن از کوه اختصاص دهید.
قبل از حرکت، باید از مهارت‌های فنی مانند نحوه استفاده از تبر یخ و نحوه نجات یک کوهنورد از شکاف، اطلاع کسب کنید. اما لذت رسیدن به قله و حس موفقیتی که پس از اتمام سفر به دست می‌آورید، به همه چیز می‌ارزد.
چطور کوهنوردی را شروع کنیم؟
اگر کوهنوردی همان چیزی است که می‌خواهید امتحان کنید، در اینجا توضیح می‌دهیم که چگونه دست به کار شوید:
- استخدام یک راهنما یا شرکت در یک کلاس: یک راهنمای مجرب شما را در مسیر هدایت میکند و مهارت‌های لازم برای بالا رفتن از کوه را به شما آموزش می‌دهد. اگر می‌خواهید بدون راهنما به کوهنوردی بروید، ابتدا در یک کلاس (یا چند کلاس) ثبت نام کنید تا یاد بگیرید چگونه روی برف و توده‌های یخ حرکت کنید، چگونه از تبر یخ نوردی استفاده کنید و چگونه یک کوهنورد سقوط کرده در شکاف یخی را نجات دهید.
- شروع تمرین: کوهنوردی از نظر جسمی و روحی دشوار است. با پیاده روی های طولانی با یک کوله سنگین شروع کنید و خود را از نظر ذهنی برای روزهای طولانی و چالش‌برانگیز آماده کنید.
- تهیه لوازم ضروری: کفش کوهنوردی، تبر یخ، کرامپون (یخ‌شکن) و طناب کوهنوردی چند قلم از مواردی هستند که به آنها نیاز دارید. می‌توانید برخی از این اقلام را اجاره کنید یا اگر می‌خواهید با یک سرویس راهنما به کوهنوردی بروید، ممکن است این موارد توسط آنها فراهم شود.
- انتخاب مسیر: فرقی نمی‌کند که برای صعود راهنما داشته باشید یا به همراه تیم کوهنوردی خود یک قله را برای صعود انتخاب کنید، در هر صورت لازم است مسیری را انتخاب کنید که برای سطح مهارت و راحتی شما مناسب باشد.
مرحله اول: استخدام یک راهنمای کوهنوردی یا شرکت در کلاس
اگر کوهنوردی را تازه آغاز کرده‌اید، یکی از راه‌های ورود مستقیم به این رشته ورزشی، استخدام یک راهنما است. اگر آمادگی جسمانی خوبی دارید، راهنمایان کوهستانی بی‌شماری در سرتاسر جهان هستند که شما را به هر کوهستانی که بخواهید می‌برند. راهنماهای مجرب در آشنایی افراد مبتدی با کوهنوردی مهارت دارند و می‌دانند که چگونه تکنیک‌هایی را توضیح داده و نشان دهند که به‌راحتی قابل درک و متناسب با نیازهای شما باشند.
جهت یافتن خدمات راهنما، به دنبال سازمان‌های کوهنوردی محلی یا خدمات راهنمای خصوصی در منطقه‌ای باشید که می‌خواهید در آن کاوش کنید. توصیه می‌کنیم راهنمایی را پیدا کنید که توسط یک نهاد تأییدکننده به رسمیت شناخته‌شده باشد.
شرکت در کلاس کوهنوردی
همه کسانی که کوهنوردی می‌کنند، لزوماً راهنما استخدام نمی‌کنند. کوهنوردی مستقل نه‌تنها هیجان تجربه کوهستان را به شما ارائه می‌دهد، بلکه حس عمیق موفقیت را نیز به شما عرضه میکند. اما، قبل از اینکه صعود خود را به‌تنهایی آغاز کنید، ابتدا باید مهارت‌های فنی را به دست آورید و در مورد نحوه سفر در کوهستان آگاهی کسب کنید.
بااینکه می‌توانید از یک مربی باتجربه یا دوست خود مهارت‌های کوهنوردی را یاد بگیرید، اما توصیه می‌کنیم در کلاس‌هایی که توسط افراد آموزش‌دیده برگزار میشود شرکت کنید. بسیاری از سازمان‌ها، مدارس و باشگاه‌ها هستند که این آموزش‌ها را ارائه می‌دهند.
برخی از آنها دوره‌های چندماهه‌ای را ارائه می‌دهند که در آن آنچه باید بدانید را به شما آموزش می‌دهند تا در صعود خود به قله از مهارت‌های جدیدتان استفاده کنید. همچنین می‌توان چندین کلاس کوتاه‌مدت را برای یادگیری موارد ضروری کنار هم قرار داد.
درحال دریافت محصولات منتخب ...
مرحله دوم: شروع آموزش برای کوهنوردی
لذت ایستادن بر فراز یک قله و خیره شدن به چشم‌انداز زیر پای خود، همیشه ساده نیست. کوهنوردی چالش‌های جسمی و روحی زیادی را به همراه دارد. اینکه 12 تا 14 ساعت در روز را با حمل کوله باری سنگین بر پشت خود به بالا رفتن از کوه اختصاص دهید، در کوهنوردی امری عادی به شمار میرود. برای اینکه خود را برای این چالش‌ها آماده کنید، لازم است از نظر جسمی و روحی آماده باشید.
آمادگی جسمی
وقتی یک کوله سنگین را حمل می‌کنید و ساعت‌ها است که در حال حرکت هستید، کاری به ظاهر ساده مثل قرار دادن یک پا در مقابل پای دیگر و گام برداشتن هم می‌تواند کاملاً طاقت‌فرسا باشد.
جهت آمادگی برای چالش‌های سخت کوهنوردی، اکثر افراد باید چندین ماه قبل از سفر، تمرینات منظم و مداوم را شروع کنند. یک راه مناسب برای آماده‌سازی سیستم قلبی و عروقی، برنامه تمرینی منظم است که شامل دویدن، دوچرخه‌سواری و شنا باشد. پله نوردی از پله‌های داخل ساختمان می‌توانند به ساخت عضلات پا که برای کوهنوردی استفاده می‌شوند کمک کنند. وزنه‌برداری نیز می‌تواند بالاتنه را برای حمل کوله‌پشتی تقویت کند.
هرچند، بهترین تمرین برای کوهنوردی با کوله‌پشتی، بالا رفتن از جایی با کوله است. کمی کوله خود را سنگین کنید و به طرف یک سربالایی بروید. پیاده‌روی‌های طولانی حوالی منطقه خودتان که بتوانید کمی هم ارتفاع بگیرید را امتحان کنید یا یک سری پله طولانی پیدا کنید و چند بار تمرین کنید. این نوع تمرین استقامت شما در یک مسیر طولانی را بیشتر از دویدن یا دوچرخه‌سواری تقویت میکند.
برای روزهای طولانی پیاده‌روی در سربالایی با یک کوله سنگین، آمادگی جسمانی مهم است، حال‌آنکه، اثرات ارتفاع بالا در هنگام بالا رفتن از کوه نیز می‌تواند غیرقابل پیش‌بینی باشد. در ارتفاعات بالاتر از 8000 پا (و گاه زیر 5000 پا)، حتی افراد دارای آمادگی جسمانی بالا نیز می‌توانند اثرات کاهش اکسیژن در جو را احساس کنند. علائم بیماری ارتفاعزدگی ملایم عبارت‌اند از: مشکل در خوابیدن، تنفس نامنظم در هنگام خواب، سردرد، ضعف، خستگی، حالت تهوع، سرگیجه و تنگی نفس.
آمادگی ذهنی
کوهنوردی به چیزی بیش از ورزش و مهارت فنی سنگنوردی نیاز دارد. ذهنیت در این رشته، با کوهنوردی ورزشی نزدیک به شهر یا طبیعتگردی با کوله در یک مسیر مشخص، خیلی متفاوت است. برای تکمیل یک صعود کوهنوردی باید زمان و انرژی بیشتری صرف کنید و لازم است برای برخی ناملایمات، ناراحتی‌ها و خطرات احتمالی در طول مسیر نظیر ریزش سنگ، ریزش یخ، سقوط بهمن و سقوط در شکاف‌ها آماده باشید.
همچنین آب‌وهوای ناپایدار کوهستان می‌تواند موجب یأس و ناامیدی شود، چراکه مهم نیست چقدر سخت تمرین کرده‌اید، آماده شده‌اید و برای تابش آفتاب دعا کرده‌اید، طوفان شما را مجبور میکند که قبل از رسیدن به قله به عقب برگردید و به همین دلایل، کوهنوردی برای همه مناسب نیست.
بااین‌حال، لذت رفتن به محیط کوهستانی فوق‌العاده است. یک آسمان پر از ستاره، صدای خرد شدن یخ‌ها زیر کرامپون و صدای نفس کشیدنتان را تصور کنید. چراغ پیشانی (هِد لامپ) مسیر را به سمت بالا نشان می‌دهد، سپس لامپ‌ها یکی‌یکی خاموش می‌شوند و همان‌طور که نخستین پرتوهای نور توده‌های یخ را صورتی‌رنگ می‌کنند به منظره‌ای می‌رسید که بسیاری از مردم فقط از داخل هواپیما می‌توانند آن را ببینند. این‌ها همه لحظاتی است که باعث میشود، افراد از راحتی رفتن به باشگاه صخره‌نوردی یا از کوهنوردی کوتاه‌مدت نزدیک به جاده دل بکنند.
مرحله سوم: تهیه لوازم ضروری کوهنوردی
کوهنوردی یک فعالیت وابسته به تجهیزات است. اگر یک راهنما استخدام می‌کنید، ممکن است برخی از وسایل کوهنوردی برای شما فراهم شده یا در دسترس باشد، بنابراین قبل از خرید با خدمات راهنما هماهنگ کنید. اینکه دقیقا چه چیزی باید با خود به همراه داشته باشید بسته به مسیری که قصد صعود از طریق آن را دارید متفاوت است، اما در اینجا برخی از وسایل شخصی که احتمالاً به آنها نیاز خواهید داشت، آورده شده است:
- کفش کوهنوردی: یک جفت کفش کوهنوردی راحت و محکم که با کرامپون سازگار است، کلید یک گردش پربازده و مفید در کوهستان است. کفش کوهنوردی محکم‌تر از کفش طبیعتگردی است که باعث میشود وقتی با کرامپون راه می‌روید، حمایت بیشتری از آن داشته باشد.
- کمربند ایمنی کوهنوردی (هارنِس): می‌توان از یک کمربند ایمنی سنگنوردی استاندارد استفاده کرد، اما کمربندی که به‌طور خاص برای کوهنوردی طراحی شده، سبک‌تر و راحت‌تر است.
- تبر یخ: یک تبر یخ که برای کوهنوردی عمومی طراحی شده است، همان چیزی است که در بیشتر مواقع برای بالا رفتن از شیب‌های تند و برای کنترل خود در صورت لیز خوردن، به آن نیاز دارید. مسیرهای فنی‌تر ممکن است به دو ابزار یخ نیاز داشته باشند.
- کرامپون: کرامپونهای فولادی یا آلومینیومی در هنگام راه رفتن روی شیب برفی یا یخی، چسبندگی ایجاد می‌کنند. کرامپونهای آلومینیومی بسیار سبک هستند، اما به اندازه فولاد بادوام نیستند، بنابراین فقط در صورتی آنها را انتخاب کنید که روی زمین برفی ملایم و بدون هیچ شکافی باشید.
- کلاه صخره نوردی: هر کلاه استاندارد سنگنوردی کارساز است. دقت کنید که کلاه گیره‌هایی برای اتصال یک چراغ راهنما داشته باشد.
درحال دریافت محصولات منتخب ...
مرحله چهارم: انتخاب مسیر شروع کوهنوردی
اگر تصمیم گرفته‌اید که یک راهنما استخدام کنید تا شما را به بالای کوه ببرد، با او در مورد اهداف خود و نوع صعودهایی که قبلا انجام داده‌اید (درصورتی‌که صعودی داشته‌اید) صحبت کنید. راهنما می‌تواند به شما کمک کند تا صعودی چالش‌برانگیز اما در حد توان خودتان را مشخص کنید.
اگر یک دوره کوهنوردی را به پایان رسانده‌اید و آماده انجام یک صعود بدون راهنما هستید، باید به مهارت‌های خود فکر کنید و چیزی را انتخاب کنید که کاملا در حد توانایی‌های فنی و فیزیکی شما باشد. برای اولین گردش خود، به‌جای انتخاب بزرگ‌ترین قله اطراف، بهتر است ابتدا در کوه‌های کوچک‌تر و کم ارتفاع‌تر تجربه کسب کنید. عاقلانه است که ابتدا در کوه‌های کوچک‌تر و نیازمند مهارت کمتر تجربه کسب کنید.
نکاتی برای انتخاب مسیر کوهنوردی
- به کتاب‌های راهنما و وب‌سایت‌ها مراجعه کنید: کتاب‌ها و وب‌سایت‌ها منابع خوبی هستند، زیرا می‌توانید تمام اطلاعات موردنیاز خود ازجمله سختی، مسافت، افزایش ارتفاع، مسیرها، منابع آب، ویژگی‌های مسیر و موارد دیگر را در آنها مشاهده کنید. همچنین وب‌سایت‌ها گزارش سفرهای اخیر را به نمایش می‌گذارند که این‌گونه درمییابید سفر شما در زمانی که برای آن برنامه‌ریزی کرده‌اید، چگونه خواهد بود. سایت‌های آنلاین مانند SummitPost.org گزینه‌های بسیار خوبی هستند.
- با افراد محلی و سایر کوهنوردان صحبت کنید: صحبت با افراد آشنا با منطقه یا سایر افرادی که کوهنورد هستند می‌تواند راه خوبی برای دریافت پیشنهاد مسیر باشد. همچنین، سعی کنید با محیط‌بان محلی در منطقه‌ای که می‌خواهید سفر کنید تماس بگیرید؛ محیط‌بانان به‌روزترین اطلاعات را در مورد شرایط دارند.
- نوع کوهنوردی موردنیاز را بشناسید: آیا این مسیر به برف نوردی، عبور از یخچال‌های طبیعی یا صخره‌نوردی نیاز دارد؟ اطلاع از نوع کوهنوردی موردنیاز خیلی مهم است تا بتوانید تصمیم بگیرید که آیا مهارت‌های لازم را دارید یا خیر. به‌طورکلی می‌توانید این اطلاعات را در کتاب‌های راهنما یا در توضیحات آنلاین مسیر بیابید.
- مجوزهای تحقیقاتی: کوهنوردی یکی از ورزش‌های پرطرفدار است و با شلوغ‌تر شدن کوه‌ها، در مناطق بیشتری برای محدود کردن ترافیک و درنتیجه تأثیرات انسانی ناشی از آن به مجوزهای کاربر نیاز است. بسیاری از کوه‌هایی که اغلب برای کوهنوردی انتخاب می‌شوند، به برنامه‌ریزی قبلی برای صدور مجوز و ثبت‌نام نیاز دارند. قبل از صعود حتما با آژانس یا اداره مربوطه تماس بگیرید.
- از مدت زمان کوهنوردی اطلاع حاصل کنید: برخی از مسیرها را می‌توان در یک روز به اتمام رساند، درحالی‌که برخی دیگر هفته‌ها طول می‌کشد. در نظر بگیرید که چقدر زمان دارید و یک صعود متناسب با آن را انتخاب کنید. همواره عاقلانه این است که چنانچه کندتر از برنامه حرکت می‌کنید، زمان بیشتری را به برنامه خود اضافه کنید.
