نحوه امتیاز‌دهی در بوکس چگونه است؟

مردم ورزش بوکس را با شمارش معکوس پرهیجان، ناک اوت های دیوانه وار و بردهای مهیجش می شناسند؛ اما وقتی نتیجۀ مسابقه با ناک اوت مشخص نشود چگونه بفهمیم چه کسی مسابقه را برده است؟

بوکس ورزشی پیچیده و جذاب است اما قوانین امتیاز دهی آن آسان‌تر از چیزی است که فکر می کنید. در این مقاله شما را با صفر تا صد امتیاز دهی در این ورزش آشنا خواهیم کرد.

در این راهنما آلبا اسپرت تمام موارد مربوط به امتیاز دهی بوکس از جمله سیستم امتیازدهی و اعلام رای نهایی به طور کامل آمده است. با ادامهٔ مطلب با ما باشید.

امتیاز‌دهی مسابقه بوکس بر عهده چه کسی است؟

در مبارزات قهرمانی، سه قاضی نتیجۀ مبارزه را تعیین می کنند. هرکدام از این داوران نتیجۀ هر راند و همچنین کل مسابقه را به‌طور جداگانه امتیازدهی می‌کنند. مجوز قاضی‌ها از سوی همان سازمانی صادر می‌شود که ترتیب برگزاری مبارزه را داده است.

برای مثال مسابقات قهرمانی ایالات متحده امریکا توسط داورانی هایی قضاوت می شود که مجوز خود را از فدراسیون بوکس ایالات متحده امریکا دریافت کرده‌اند.

• در مبارزات قهرمانی مهم، بوکسورها و داورها نباید هردو از یک شهر یا کشور باشند تا بدین‌وسیله از سوگیری در امتیازدهی جلوگیری شود؛ بنابراین در مبارزه بین بوکسوری آمریکایی و بوکسوری فرانسوی احتمالاً داور آمریکایی یا فرانسوی مبارزه را قضاوت نخواهند کرد و به‌جای آن ممکن است از قاضی انگلیسی استفاده شود.
• در مبارزات غیر قهرمانی ممکن است فقط از یک قاضی برای قضاوت مسابقه استفاده شود اما در اکثر موارد وجود سه قاضی ضروری است.
• درحالی که امتیازدهی به عهده داورهاست، داورِ رینگ مسابقه را مدیریت می‌کند و در مورد ضربات و حرکات خطا تصمیم‌گیری می‌کند.

طریقه و روش امتیازدهی در بوکس به چه ترتیب است؟

1. برحسب سیستم امتیاز دهی ۱۰ یا «سیستم امتیازدهی اجباری ۱۰[1]» به بوکسورها امتیاز می دهند. در مسابقۀ بوکس معمولاً اکثر راندها به شکل «10-9» امتیاز دهی می شوند در این حالت امتیاز ۱۰ از امتیاز ۹ بیشتر است. پس هر مبارزی که امتیاز ۱۰ را نصیب خود کند برندۀ راند است.
2. تأثیرگذارترین مبارز در هر راند یک امتیاز از حریف خود پیشی می گیرد. تعدادی مقوله وجود دارند که داوران بر اساس آن‌ها بوکسورها را ارزیابی می‌کنند (بعداً به آن‌ها خواهیم پرداخت) اما در کل بوکسوری که بیشترین ضربه را به هدف بزند و آسیب بیشتری به حریف وارد کند یک امتیاز از حریف خود پیشی می‌گیرد.
3. بوکسوری که تعادل خود را از دست بدهد و نقش زمین شود (که به آن ناک دان هم می گویند) یک امتیاز از دست می دهد. وقتی بوکسوری نقش زمین می شود داور رینگ شروع به شمارش معکوس از ۱۰ می‌کند و اگر قبل از به پایان رسیدن شمارش معکوس بوکسور بلند شده و تعادل خود را بر روی دو پا حفظ کند به این اتفاق «ناک دان[2]» می‌گویند.
   ناک دان گرچه ناک اوت کامل[3] به حساب نمی آید اما باعث کسر امتیاز از بوکسور می شود.

• اگر یکی از بوکسورها ناک دان شود نتیجۀ نهایی راند «10-8» به ضرر وی خواهد بود.
• اگر همان بوکسور در همان راند دوباره ناک دان شود نتیجه «10-7» خواهد شد و اگر همان بوکسور برای بار سوم ناک دان شود نتیجه «10-6» خواهد شد. امتیاز کمتر از ۶ به هیچ بوکسوری تعلق نمی گیرد.
• اگر هر دو بوکسور در همان راند «ناک داون» شوند کسر امتیاز از بوکسور اولی کسر امتیاز بوکسور دوم را خنثی می‌کند و نتیجه نهایی راند می‌تواند «10-9» شود (نه «9-8»).

4. اگر یکی از بوکسورها بر جریان مسابقه مسلط و چیره باشد داوران با دادن دو امتیاز او را پیش میندازند. حتی اگر هیچ کدام از بوکسورها ناک داون نشده باشند، داورها می‌توانند بوکسوری را که ضربات آشکار و قدرتمند بیشتری بر حریف وارد آورده است دو امتیاز جلو بیندازند؛ اما این اتفاق نادر است. اگر بوکسوری دو امتیاز پیش بیفتد تقریباً برد او قطعی خواهد بود.

• این اتفاق ممکن است زمانی بیفتد که هر دو بوکسور ناک دان شده‌اند اما شمارش ناک دان برای یکی از بوکسورها توسط زنگ اعلام پایان راند قطع می‌شود (به این معنا که بوکسور خوش شانس بوده است چون اگر شمارش داور به پایان می‌رسید ممکن بود ناک اوت کامل شود).

5. داور رینگ به داورها اعلام می‌کند به خاطر ارتکاب خطا یک امتیاز از بوکسور کسر کنند. اگر یکی از بوکسورها به‌طور عمد قوانین مبارزه را نقض کند به حریف خود یک امتیاز برتری می‌دهد.
   وارد کردن ضربه به ناحیه ناف، به ناحیۀ پشت گوش ها، ضربه زدن با کله، گاز گرفتن، استفاده از الفاظ رکیک و بسیاری موارد دیگر جزو نقض قوانین و شامل کسر امتیاز هستند.

• ممکن است بوکسور به‌طور غیر عمد مرتکب خطا شود. گرچه برای اولین بار به خاطر خطای غیر عمد امتیازی از بوکسور کسر نمی‌شود اما اگر بوکسور به‌طور مداوم مرتکب خطای غیر عمد شود (به‌خصوص چندین بار خطای مشخصی را تکرار کند) داور می تواند رأی به کسر یک امتیاز بدهد.

در هنگام امتیاز‌دهی مبارزه، داوران چه مقوله‌هایی را در نظر می‌گیرند؟

1. حملات مؤثر. نشان دادن حالت تهاجمی در بوکس مهم است (به‌هرحال این ورزش مشت‌زنی است)، داوران بر مبنای ضرباتی که به هدف اصابت می‌کند توانایی بوکسور را ارزش‌گذاری می‌کنند.
   اگر یکی از بوکسورها 100 مشت به سمت حریف پرتاب کند (فقط ده مشت از آن‌ها به‌طور مؤثر به هدف اصابت کند) درحالی‌که حریف او تمام 10 مشت خود را به هدف بزند، بوکسور دوم نسبت به بوکسور اول برتری دارد. اگرچه هر دو بوکسور به یک اندازه به حریف صدمه زده‌اند اما بوکسور دوم مؤثرتر عمل کرده است.
2. مدیریت رینگ. به بوکسوری که سبک و سیاق خود را بر مبارزه در هر راند تحمیل کند و ضرب اهنگ مبارزه را تعیین کند «ژنرالِ رینگ» می گویند.
   اگر با ورزش بوکس آشنایی نداشته باشیم احتمالاً تشخیص این مقوله جزو سخت ترین کارها است. درصورتی‌که در تشخیص این مقوله مشکل دارید بوکسورها را زیر نظر بگیرید تا متوجه شوید کدام مبارز حریف خود را به گوشه های رینگ می کشاند.
3. دفاع در بوکس. وقتی سخن از بوکس به میان می‌آید مردم معمولاً پرتاب مشت‌های پی‌درپی در ذهنشان مجسم می‌شود اما دفاع و اجتناب از ضربات حریف به‌اندازۀ حمله مهم است. داورها بر مبنای توانایی بوکسور برای جا خالی دادن[4]، دفع کردن مشت حریف با دستکش[5]، گریز و ضربه[6] و بلوک کردن ضربات به بوکسور امتیاز می‌دهند.
   نه‌تنها قاضی‌ها به بوکسوری که دارای دفاع مستحکمی است امتیاز بهتری می‌دهند بلکه نیروی این بوکسور نیز برای ادامۀ مبارزه ذخیره خواهد شد.

• دفاع، علاوه بر این، بر ارزیابی داوران از «حملات مؤثر» حریف تأثیر می‌گذارد زیرا اگر بوکسور ضربات کمتری به هدف بزند میزان تأثیر او کمتر است.

4. مشت‌های کوبنده و دقیق. قاضی‌ها انتظار دارند مشت‌های مبارزها «فلاش[7]» باشد یا به عبارتی کاملا به هدف بنشیند یا باقدرت به ناحیه‌ای مشخص اصابت کند. افراد غیرحرفه‌ای نمی‌توانند به‌راحتی برخورد فلاش ضربات را تشخیص دهند.
   گاهی اوقات با وجود اینکه ضربه در ظاهر کوبنده و دقیق است اما در واقع قسمتی از نیروی آن بلوکه شده و سرعت و قدرت آن کم شده و یا مسیر آن کمی عوض شده است. هرچه بوکسور ضربات کوبنده و دقیق بیشتری به هدف بزند داورها به او امتیاز بیشتری می‌دهند.

• صدای برخورد ضربات به‌تنهایی برای تشخیص کوبنده و دقیق بودن ضربه کافی نیست. وقتی دستکش دو بوکسور به هم برخورد می‌کند صدای زیادی تولید می‌کند اما این صدای زیاد به معنی ضربۀ دقیق نیست.
• یکی از بهترین روش‌ها برای تشخیص ضربۀ فلاش توجه به ناحیه­ایست که ضربه به آن برخورد می‌کند. اگر ضربه به نقطه‌ای مؤثر اصابت کند (برای مثال به‌طور کامل بر روی فک یا گونۀ حریف بنشیند) این یعنی ضربه فلاش است.
• پس‌ازآن، واکنش حریف می‌تواند نشانۀ خوبی برای تشخیص ضربۀ فلاش باشد. اگر حریف گیج شود، بر زمین بیفتد و یا به عقب تلو بخورد به‌احتمال‌زیاد این ضربه فلش بوده است.
• اگر می‌خواهید به بوکسور خوبی تبدیل شوید باید جزئیات مبارزات قبلی را تحلیل کرده و از بردوباخت‌های قبلی خود نکته برداری کنید.
• سیستم حمایتی قوی متشکل از هم‌تیمی‌ها، دوستان و خانواده برای خود تشکیل دهید.
• علاوه بر تمام این‌ها، باید مربی و وجدان کاری خوبی داشته باشید.

رأی نهایی

1. هر سه داور نتیجه مبارزه را از طریق رأی بدون اتفاق آرا یا رأی با اکثریت آرا تعیین می‌کنند. اگر یکی از بوکسورها ناک داون شود و پس از شمارش معکوس ۱۰ ثانیه بلند نشود به‌طور خودکار باخته است؛ اما اگر این اتفاق نیفتد مسابقه ۱۰ یا ۱۲ راند طول خواهد کشید و هر سه داور به‌طور جداگانه برای هر راند امتیازدهی می‌کنند. این یعنی بوکسور می‌تواند حداکثر ۱۲۰ یا ۱۰۰ امتیاز کسب کند. رأی نهایی قاضی‌ها به یکی از اشکال زیر خواهد بود:

• رأی به‌اتفاق آرا: در این حالت هر سه داور بیشترین امتیاز را به یک بوکسور می‌دهند و او برنده مسابقه خواهد بود.
• رأی بدون اتفاق آرا: دو داور به یکی از بوکسورها بیشترین امتیاز را می‌دهند و داور سوم بیشترین امتیاز را به بوکسور دیگر می‌دهد. مبارزی که بیشترین امتیاز را از دو داور دریافت کرده است مسابقه را می‌برد.
• رأی با اکثریت آرا: دو داور به یک بوکسور بیشترین امتیاز را می‌دهند و داور سوم نتیجه را مساوی اعلام می‌کند. مبارزی که بیشترین امتیاز را از دو داور به دست آورده است برنده مسابقه است.
• رأی اکثریت به‌تساوی: وقتی دو داور نتیجه را مساوی اعلام می‌کنند نتیجه کلی مسابقه تساوی خواهد بود.
• تساوی: یکی از داورها بیشترین امتیاز را به یک بوکسور یک می‌دهد و داور دوم بیشترین امتیاز را به بوکسور ۲ می‌دهد. داور سوم معتقد است که مسابقه برابر بوده است نتیجه مسابقه تساوی خواهد بود.

[1] به این خاطر سیستم امتیازدهی اجباری 10 خوانده می­شود زیرا داوران ملزم هستند برای هر راند حداقل به یکی از بوکسورها امتیاز 10 بدهند.

[2] Knock down

[3] Full know out

[4] Duck

[5] Parry

[6] Bob and weave

[7] flush